زایلین چیست | زایلین صادراتی | زایلن سیانول | زایلن مرک

زایلین چیست | زایلین صادراتی | زایلن سیانول | زایلن مرک :

زایلین یا دی‌متیل‌بنزن یکی از ترکیبات هیدروکربن آروماتیک است که یک حلقه بنزن با دو گروه متیل در موقعیت‌های مختلف به آن متصل است. 

خواص فیزیکی و شیمیایی زایلین

زایلین‌‌ها (Xylenes) هیدروکربن‌های آروماتیکی و به شکل مایعی بی‌رنگ‌اند که دارای بویی شیرین و دارای فرمول شیمیایی C_۸H_۱۰ یا C۶H۴(CH۳)۲ هستند. با انواع مختلف قرار گیری گروه‌های متیل، این ماده دارای چهار نوع همپار (Isomer) زیر است:

• پارازایلین (PX) (para-xylene)
• ارتوزایلین (OX) (ortho-xylene)
• متازایلین (MX) (meta-xylene)

• (ethyl benzene)

نامگذاری این ایزومرها بر اساس این است که کدام اتم کربن (از حلقه بنزن) به دو گروه متیل متصل است، با شمارش اتم کربن حلقه از یکی از کربن‌های متصل به اولین گروه متیل به سمت دومین کربن متصل به گروه متیل، توسط آیوپاک نامگذاری شده است. خواص فیزیکی و شیمیایی ایزومرهای مختلف از جمله قطبیت و اسیدیته با هم متفاوت است.

گرید تجاری یا آزمایشگاهی زایلین  از ۶۵-۴۰ درصد متا زایلین و بالای ۲۰ درصد اورتو و پارا زایلین و اتیلن بنزن تشکیل شده است. در صنعت منظور از گرید تجاری همان مخلوط زایلین است.
حدود نیم تا یک درصد از نفت خام را زایلین تشکیل می‌دهد و به مقدار کمتر در گازوئیل و سوخت هواپیما یافت می­شود.

نحوه تهیه زایلین

دانسیته زایلن در ۶۰ درجه فارنهایت ۰,۸۶۴ گرم بر میلی لیتر، جرم مولکولی زایلن را  ۱۰۶.۱۶۸ گرم بر مول و فشار بخار زایلن  ۱۰mm Hg در ۸۲.۹ درجه فارنهایت محاسبه شده است.
پیشوند زایلو در زبان یونانی به معنی چوب می‌باشد. در سال ۱۸۵۰ شیمیدان فرانسوی به نام آگوست کاهور، برای اولین بار توانست این ماده شیمیایی را از قطران چوب کشف و ثبت کند. زایلن یکی از محصولات مهم و پرکاربرد پتروشیمیایی است که از روش‌های مختلفی قابل تهیه و تولید است. مانند:

• از کربنه شدن زغال هنگام ساخت سوخت کک نیز بدست می آید.
• متیلاسیون ماده صنعتی بنزن و تولوئن اشاره کرد.
• یکی از بهترین و هوشمندانه‌ترین روش‌ها که به وسیله شرکت Krupp-Uhde انجام شده است.

کاربردهای زایلین

زایلین در گستره‌ی بسیار وسیعی از تولیدات و مصارف صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در میان این مصارف زایلین عموما به عنوان یک حلال استفاده می‌شود. از جمله کاربردهای مهم زایلین در صنعت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• در صنایع چرم‌سازی ، لاستیک‌سازی و چاپ
• در مواردی که نیاز به خشک کردن کندتر است، به عنوان جایگزین خوبی برای تولوئن
• در تولید پوشش‌های ضد آب و لوله‌های خط انتقال
• شستشوی تجهیزات حمل و نقل برای مثال تمیز کردن داخل کامیون‌ها، ریل‌های راه آهن، ظروف چند وجهی مخازن هواپیما، ظرف رنگ‌های قدیمی
• ماده خام تولید اتیل بنزن
• در تولید آفت‌کش‌ها، رقیق‌کننده‌های رنگ، رنگ‌ها و جلا دهنده‌ها
• در سوخت جت و هواپیماها به میزان بسیار کم

نکات ایمنی زایلین

زایلین عموما به طور ناخواسته از طریق جایگاه‌های انتشار سوخت، آتش سوزی‌های جنگلی و نشت نفت در اقیانوس منتشر می‌گردد منجر به خطرات زیست محیطی متعددی می‌شود.
به علت قابلیت اشتعال، بخار آن باعث آتش‌سوزی مي شود .
تماس بدون رعایت ایمنی و ارتباط داشتن با زایلین می‌تواند باعث سوزش بینی و گلو و چشم‌ها، نفخ و حالت تهوع، سردرد و خستگی و کسالت، عملکرد ضعیف سیستم تنفسی و ریه‌ها، افزایش دمای بدن و احساس سرگیجه و رخوت شود.

09128308091 و 09357007743